Souvenirs
Het is moeilijker dan dat ik dacht: elke dag een kortverhaal schrijven over de film die je als kijktip doorgeeft. Het is niet alleen een kwestie van kiezen. Als er geen woorden in je opkomen dan is er ook geen verhaal.
Intussen is het dag 4 en heb ik 14 films gezien. Het valt mij op: hoe meer ik zie, des te meer oog ik krijg voor kleine details. Ook probeer ik nieuwe woorden te leren: zemlya – земля – is Russisch voor ‘aarde’, de klank sr betekent ‘giraf’ in het Hebreeuws en het Duitse woord schlafsand lijkt op het Nederlandse woord ‘slaapzand’. Vreemde woorden als souvenirs van een tiendaagse filmreis.
De opdracht die ik me vandaag geef is, om ook een pakkende zin of dialoog te onthouden. Ben benieuwd of me dat gaat lukken.
Pijn
De film Dolomite and Ash – Пепел и доломит (spreek uit als Pepel i dolomit) – van Toma Selivanova* nam mij mee naar het onvertelde verleden van de Sovjet-Unie. De Russische jonge filmmaakster dook de geschiedenis in en reisde kriskras door het land om het leven van dwangarbeiders zichtbaar te maken.
De dwangarbeiders leefden onder erbarmelijke omstandigheden, ze stierven door honger, ziekte of mishandeling en meestal werden ze naamloos begraven. Ook al zijn de werkkampen in de natuur opgegaan, het zijn de kleine stille getuigen die door je ziel heen snijden. Je voelt pijn en verdriet, wanhoop en uitzichtloosheid.
Het verhaal van uitbuiting, onderdrukking en vernietiging moet je blijven herhalen, al word ik moedeloos van de geschiedenis die zichzelf blijft herhalen. De geluidskunstenaar die aan de film meewerkt, heeft ook een rol in de film. Hij kijkt anders naar het verleden dan zijn tegenspeelster.
‘Als je muziek maakt, is er alleen een nu.’
NU, denk ik. NU.
*Rechts op de foto: Toma Selivanova